Een dag in een kleuterklas met nieuwkomers.

 

We krijgen veel vragen van leerkrachten die een nieuwe klas voor nieuwkomers op moeten zetten. Ook op onze school leren we steeds nieuwe dingen en veranderen en verbeteren we ons onderwijs continu, maar hieronder kun je lezen hoe wij op onze school werken met nieuwkomers in de kleuterleeftijd. Er loopt een onderzoek naar de meest effectieve vorm van woordenschatonderwijs aan nieuwkomers, maar de resultaten van dat onderzoek zijn pas over een paar jaar bekend.

 

8.30-8.45 Inloop
Elke dag is er bij ons inloop: Ouders mogen met hun kinderen mee de klas in komen. Op de tafel ligt er iets klaar voor de kinderen: Soms zijn dit Bobo's, de andere keer gewone boeken, puzzels, ontwikkelingsmateriaal, een kleurplaat of een werkblad. Sommige ouders hebben de tijd om samen met hun kind te spelen, ook speelt er wel eens een jonger broertje of zusje mee. De leerkrachten lopen door de klas om kinderen te helpen, te herinneren aan een afspraak van die dag of om ouders aan te spreken. Als kinderen de klas binnenkomen dan lopen ze meestal uit zichzelf naar de leerkracht toe om een hand te geven en 'goedemorgen' te zeggen. Als ze meteen naar hun eigen plekje gaan, dan lopen de leerkrachten naar ze toe om ze een hand te geven.

 

8.45-8.55 Ochtendkring
Na het muziekje 'we gaan opruimen' ruimen de kinderen op. De namen van de helpertjes van die dag worden genoemd en die mogen als eerste in de kring komen. Daarna komen de andere kinderen ook in de kring zitten bij het bord.

In de kring zingen we 'goedemorgen allemaal, hebben jullie lekker geslapen? Goede morgen allemaal, wat fijn dat jullie er zijn!' met gebaren. Dan is het tijd voor het benoemen van de dag van vandaag, gisteren en morgen en het zingen van het liedje van de dagen van de week: een helpertje wijst de dagen van de week aan en de andere kinderen zingen mee. Onder het plaatje van de dag hangt een foto van de leerkracht die aanwezig is zodat de kinderen daar extra steun aan hebben.

Ook bespreken we de dag 'wat gaan we doen?'. Op ons bord staat het dagritme voor de hele dag (plaatjes van Ik en Ko). Elke dag is bij ons praktisch hetzelfde, voor het creëren van veiligheid, het enige verschil is dat we buitenspelen afwisselen met een gymles of dat we 's middags Vreedzame school of cultuur-educatie hebben in plaats van mondeling Nederlands. De tijden zijn wel nagenoeg hetzelfde elke dag.

 

Elke week staat er bij ons een kleur centraal, in de kring heb je mooi de gelegenheid om naar elkaars kleren te kijken om te zien of iemand iets in de kleur van de week aan heeft. Als leerkracht kun je proberen om elke dag iets aan te hebben in de kleur van de week. Ook maken we een 'kleur van de week' tafel waarop de kinderen dingen uit de klas kunnen zetten met de kleur van de week.

Als er nog tijd is worden ook de vorm of de klank van de week besproken.

 

8.55- 9.45 Nederlandse les
Voor de Nederlandse les blijven we meestal in de kring zitten. We wijzen de kinderen op de picto's van de Nederlandse les en benoemen het doel van de les. De ene keer leren we nieuwe woorden met de clusterkaartjes van Ik en Ko, aan de hand van LOGO3000, Zien Is Snappen van José Coenen, of 'Met woorden in de Weer' van Marianne Verhallen en volgen we de stappen van de NT2-didactiek, de andere keer gaan we aan de slag met de woorden en lezen we een verhaal met de woorden of is er een spelles uit bijvoorbeeld Ik en Ko.

Omdat de kinderen best lang in de kring zitten proberen we veel TPR te doen (Total Physical Response). Lichaamsdelen benoemen terwijl je het wakker-wordt-ritueel met ze doet werkt goed. Ook even de voorzetsels oefenen houdt de kinderen actief. Of we springen op de woordstukjes van de nieuw geleerde woorden als herhaling.

Om ongeveer 9.15 is de MNkring klaar en gaan we een verwerking doen bij de les. We gaan de woorden knutselen/nakleien/tekenen/schilderen/ maken van lego, of we gaan het thema uitspelen. Soms hebben we nog tijd om terug in de kring te gaan om onze knutsels te bekijken. De werkjes van de kinderen hangen we in de gang op met de themawoorden erbij, zodat ook voor andere kinderen duidelijk is wat we aan het doen zijn (zo creeëren we voor iedereen een taalrijke leeromgeving).

 

10.00-11u Fruit eten, buiten spelen of gym
Bij ons op school eten we elke dag fruit. De helpertjes delen de tassen uit en dan oefenen we bij het uitdelen 'alsjeblieft' en 'dankjewel'. Voor we beginnen met eten, zingen we het liedje 'smakelijk eten, smakelijk drinken'. Tijdens het eten kijken we of een kind fruit mee heeft in de keur van de week en of we de kleur en vorm van de week zien op de tassen of broodtrommels van de kinderen. Als de kinderen klaar zijn dan moeten ze zelf hun tafeltje schoonmaken. Ze pakken dan hun jas en lezen nog even een boekje of maken een puzzel tot iedereen klaar is.

Rond 10.15 gaan we naar buiten. Buiten kunnen de kinderen fietsen, spelen met karren, touwtje springen, met stoepkrijt krijten, op klossen lopen of in de zandbak spelen op het kleine speelplein. 

Om 10.55 klappen we en zingen we 'we maken een mooie rij van jongens en van meisjes... kom in de rij staan, kom in de rij staan, in de rij in de rij kom maar samen in de rij'.

Voor gym hebben we de beschikking over een speellokaal. Op dinsdag doen we meestal een spelles en op donderdag een circuit met allerlei klim en gooi dingen om te doen. In de spelles probeer ik vaak ook het thema van mondeling Nederlands terug te laten komen of de kleur of de vorm van de week. Vooral de doe-woorden kun je fijn uitbeelden in de gymzaal.

 

11.00-12.00 Klankles + beginnende gecijferdheid en beginnende geletterdheid
Op maandag en dinsdag richtten we ons van 11-12 vooral op rekenen en op de andere dagen meer op taal: lezen en schrijven. Meestal beginnen we dit uur met een korte klankles, hierin staat de klank van de week centraal. We volgen hierbij de stappen uit 'Zien is Snappen'. We doen eerst 'stijgen-dalen' oefeningen, daarna mond oefeningen en we hebben klankkaartjes met plaatjes en woorden met de klank van de week. Als de kinderen er aan toe zijn dan bespreken we ook het verschil tussen geschreven woorden en gesproken woorden, zoals bij de /ee/ van egel en de /ee/ van eekhoorn.

Voor de rekenlessen gebruiken we de lessen uit Ik en Ko bij ons thema. Soms beginnen we in een grote kring en introduceren we het doel van de les en oefenen we gezamelijk. Daarna gaat een deel van de klas aan de slag met een werkblad, met puzzels of ontwikkelingsmateriaal. De ene keer liggen er speciaal dingen klaar, de andere keer mogen de kinderen vrij kiezen uit de kast.

Veel kinderen kennen bepaalde spelletjes niet, dus dan is het goed om die in de grote kring te ntroduceren of met een klein groepje samen te spelen.

We proberen het onderwerp van de reken/taal les wel altijd te koppelen aan de mondeling Nederlands les. Dus de ene keer tellen we met wasknijpers, de andere keer met kruidnootjes en weer een andere keer knikkers. Tijdens 'Brr, wat koud' vergelijken we de lengte van sjaals en bij kerst vergelijken we kaarsen.

 

 12.00-12.30 Eten
Tijdens het eten wordt er vaak gezegd dat kinderen stil moeten zijn. Natuurlijk mag je niet met volle mond praten, maar dit half uurtje geeft de kinderen wel de gelegenheid om rustig te kletsen met elkaar. Een filmpje kijken over het thema is ook zinvol, alleen merk je dan dat sommige kinderen met open mond naar de tv/computer/digibord aan het kijken zijn, dat ze vergeten te eten... Als de kinderen genoeg taal hebben en 90% van de woorden kennen dan is het ook zinvol om nog een kwartiertjes voor te lezen.

Als kinderen klaar zijn moeten ze bij ons zelf  hun tafel schoonmaken en daarna mogen ze een boekje pakken of een puzzel.

 

12.30-13.00 Buiten spelen
In de grote pauze kunnen de kinderen op het grote en het kleine plein spelen. Op het grote schoolplein zijn er glijbanen, schommels, klimrekken en wipkippen.

 

13.00-13.30 Nederlandse les/ Sociaal- emotionele ontwikkeling
In deze les herhalen we de woorden en doen er allerlei spelletjes mee. Of we doen weer een les van Ik en Ko. Meestal zitten we in de grote kring en doen we geen knutselverwerking aan de tafel.

1x in de week doen we een les van de Vreedzameschool. We merken dat de lessen best moeilijk zijn voor onze kinderen omdat ze heel erg talig zijn en steeds vragen naar de ervaringen van de kinderen, maar dit kunnen ze lang niet allemaal verwoorden. Sommige kinderen kunnen al wel dingen vertellen, maar voor de nieuwste kinderen is het een veel te lange talige les. Wat wel erg leuk is, is om een situatie uit te spelen met onze twee handpoppen 'Aap' en 'Tijger'. De kinderen vinden dit erg leuk en meestal begrijpen ze ook wel wat ze duidelijk willen maken. Door de hele school heen gebruiken we dezelfde thema's van de vreedzameschool en er hangen door de hele school dezelfde pictogrammen. 

 

13.30-14.00 Kiezen uit de hoeken
De kinderen kijken de hele dag al uit naar dit halve uur, ze mogen op het planbord zelf kiezen wat ze gaan doen. 

Bij ons kunnen de kinderen kiezen uit de volgende dingen: schilderen, op de computer, in de poppenhoek, bij de thematafel, op de gang met de boeken, met constructiemateriaal (blokken/kapla) en autootjes, tekenen/knutselen, spelletje uit de kast, puzzelen of kleien.

We proberen zo veel mogelijk door de klas te lopen en een praatje met de kinderen te maken of echt mee te spelen in de thema/poppenhoek. Vraag wat ze van plan zijn te gaan doen, wat het voorstelt wat ze gemaakt hebben en schrijf dat ook op de tekening of maak een mooie foto.

 

14.00- 15.15 Muziek / dagafsluiting
Als laatste gaan we weer in de kring en meestal willen een paar kinderen dan laten zien wat ze gedaan hebben tijdens het vrij kiezen. Meestal hebben we ook nog even tijd voor een liedje of een echt muzieklesje met bijvoorbeeld ritme klappen. Ook bespreken we de dag van vandaag en de dag van morgen. We sluiten de dag af met het zingen van 'dag dag allemaal'.

Bij de deur naar buiten geven we alle kinderen een hand.